Basic HTML Version
Τ
ο Σύνδροµο των Πολυκυστι-
κών Ωοθηκών (ΣΠΩ) αποτελεί
την κυριότερη διαταραχή -λόγω
υπερπαραγωγής ανδρογόνων
και η συχνότητά του κυµαίνεται
από 5% έως 7% των γυναικών της αναπα-
ραγωγικής ηλικίας. Πρέπει να σηµειώσουµε
ότι το ΣΠΩ είναι ένα «σύνδροµο», όχι µια συ-
γκεκριµένη νόσος.
Η λέξη «σύνδροµο» σηµαίνει γενικά τη συ-
νύπαρξη σηµείων (ευρήµατα από την κλινική
εξέταση) και συµπτωµάτων (ενοχλήµατα που
αναφέρονται από τις ασθενείς) που χαρακτη-
ρίζουν µια πάθηση. Έτσι δεν είναι απαραίτητο
κάθε γυναίκα µε ΣΠΩ να παρουσιάζει όλα τα
σηµεία και τα συµπτώµατα του συνδρόµου.
Η έλλειψη σταθερότητας των σηµείων και
των συµπτωµάτων από ασθενή σε ασθενή,
κάνει τον ορισµό αλλά και τη διάγνωση του
ΣΠΩ µια συνεχή πρόκληση για τους γιατρούς.
ΤΟ ΣΠΩ ΠΕΡΙΛΑΜΒΑΝΕΙ ΔΙΑΤΑΡΑΧΕΣ
του εµµηνορρυσιακού κύκλου και χρόνια
ανωοθυλακιορρηξία σε συνδυασµό µε υπερ-
βολική παραγωγή ανδρογόνων και ενδεχο-
µένως την παρουσία πολυκυστικών ωοθη-
κών στο υπερηχογράφηµα.
Ανεξάρτητα από τα επίπεδα ανδρογόνων στο
αίµα, οι περισσότερες από τις ασθενείς εµ-
φανίζουν τα κλινικά σηµεία της υπερανδρο-
γοναιµίας, δηλαδή δασυτριχισµό (αυξηµένη
τριχοφυΐα στο πρόσωπο, την κοιλιά και το
στήθος), ακµή, τριχόπτωση ή ανδρικού τύ-
που αλωπεκία.
Οι γυναίκες µε ΣΠΩ είναι συχνά υπέρβαρες
και πολλές έχουν θετικό οικογενειακό ιστο-
ρικό για σακχαρώδη διαβήτη τύπου 2 (ΣΔ 2)
ή µια στενή συγγενή (µητέρα ή αδελφή) που
επίσης πάσχει από το σύνδροµο. Ακόµα, έχει
βρεθεί ότι οι γυναίκες µε ΣΠΩ έχουν αυξηµέ-
νο κίνδυνο να εµφανίσουν στην ενήλικη ζωή
ΣΔ 2 και πιθανά υπέρταση, δυσλιπιδαιµία και
καρδιαγγειακή νόσο.
ΠΩΣ ΘΑ ΔΙΑΓΝΩΣΘΕΙ ΤΟ ΣΠΩ;
Επειδή το ΣΠΩ αποτελεί ένα σύνολο συνθη-
κών, στερείται συγκεκριµένου ταυτοποιηµέ-
νου τεστ και εποµένως, η σωστή διάγνωση
βασίζεται στον έλεγχο πολλών παραγόντων.
Τα κριτήρια διάγνωσης του ΣΠΩ είναι δύο:
η αραιοµηνόρροια / αµηνόρροια και η υπε-
ρανδρογοναιµία (κλινική και βιοχηµική) µε
απαραίτητο τον αποκλεισµό άλλων αιτιών
υπερανδρογοναιµίας όπως οι αρρενοποιητι-
κοί όγκοι, η υπερπρολακτιναιµία, η συγγε-
νής υπερπλασία των επινεφριδίων, το σύν-
δροµο Cushing κ.ά.
Σε αυτά τα δύο κριτήρια που θεσπίστηκαν
το 1990, προστέθηκε το 2003 και ένα τρί-
το, η υπερηχογραφική µορφολογία των πο-
λυκυστικών ωοθηκών, οπότε ΣΠΩ βαφτίζε-
ται κάθε περίπτωση συνδυασµού 2 από τα
ανωτέρω 3 κριτήρια.
ΣΕ ΜΙΑ ΚΟΠΕΛΑ
µε ακανόνιστο κύκλο, δα-
συτριχισµό, ακµή, αλωπεκία, κεντρική παχυ-
σαρκία, µελανίζουσα ακάνθωση και/ή υπε-
ρινσουλιναιµία, το ΣΠΩ µπορεί να θεωρηθεί
ως πιθανή αιτία των συµπτωµάτων της και
µια ενδοκρινολογική εκτίµηση, συµπεριλαµ-
βανοµένης της µετρήσης των ανδρογόνων, εί-
ναι απαραίτητη.
Αυτή περιλαµβάνει το ιστορικό, την κλινική
εξέταση και τον εργαστηριακό έλεγχο (µέ-
τρηση στο αίµα των επιπέδων σακχάρου, ιν-
σουλίνης, λιπιδίων, ανδρογόνων, γοναδο-
τροπινών, προλακτίνης και θυρεοτρόπου
ορµόνης και υπερηχογράφηµα των έσω γεν-
νητικών οργάνων).
Με βάση τα ανωτέρω, θα τεθεί διάγνωση
και θα αποκλειστούν άλλα αίτια µε παρό-
µοιες διαταραχές, όπως η αµηνόρροια των
αθλητριών, η υπερπρολακτιναιµία, ο υποθυ-
ρεοειδισµός, οι αρρενοποιητικοί ωοθηκικοί,
η συγγενής υπερπλασία των επινεφριδίων, το
σύνδροµο Cushing κ.ά.
ΟΙ ΣΥΝΗΘΕΙΕΣ ΤΗΣ ΑΣΘΕΝΟΥΣ
που αφο-
ρούν τη διατροφή, την άσκηση και το κάπνι-
σµα αποτελούν σηµαντικές πληροφορίες και
πρέπει να τροποποιούνται, αν χρειάζεται.
Επίσης, η αναφορά στο ιστορικό πρώιµης
αδρεναρχής µπορεί να αποτελέσει µία πρώ-
τη ένδειξη ΣΠΩ.
Παρά την ονοµασία του συνδρόµου, ούτε
όλες οι γυναίκες µε ΣΠΩ έχουν πολυκυστι-
κές ωοθήκες αλλά και ούτε όλες οι γυναίκες
µε πολυκυστικές ωοθήκες έχουν ΣΠΩ.
ΣΗΜΑΝΤΙΚΗ ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΗ ΑΠΟΤΕΛΕΙ
το γεγονός της αυξηµένης συχνότητας (πεντα-
πλάσια από το γενικό πληθυσµό) του ΣΠΩ σε
γυναίκες µε επιληψία. Η υποκείµενη διατα-
ραχή µπορεί να αφορά τον υποθάλαµο ή να
οφείλεται στη χρήση του βαλπροïκού οξέως,
φαρµάκου που χρησιµοποιείται στη θεραπεία
της επιληψίας. Γενικά ένα απλό ερωτηµατο-
λόγιο, που αφορά τη συχνότητα της έµµηνης
ρύσης και την παρουσία δασυτριχισµού, µπο-
ρεί να αποκαλύψει τα περισσότερα περιστατι-
κά µε ΣΠΩ και όχι µόνο.
ΠΩΣ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΖΕΤΑΙ ΤΟ ΣΠΩ;
Η επιλογή της θεραπευτικής αγωγής εξαρ-
τάται από τη σοβαρότητα των συµπτωµά-
των αλλά και από το προεξάρχον πρόβληµα
της ασθενούς. Για παράδειγµα, διαφορετικά
αντιµετωπίζεται µια ασθενής που προσπαθεί
να µείνει έγκυος και διαφορετικά εκείνη που
την απασχολεί η αυξηµένη τριχοφυΐα.
Η ΘΕΡΑΠΕΙΑ
µπορεί να είναι φαρµακευτι-
κή ή χειρουργική, σε συνδυασµό µε αλλα-
γή του τρόπου ζωής. Οι κλινικές εκδηλώσεις
της υπερανδρογοναιµίας µπορούν να ελεγ-
χθούν µε τη χορήγηση αντισυλληπτικών δι-
σκίων (συνδυασµός οιστρογόνου και προγε-
σταγόνου ή ενός αντιανδρογόνου) από του
στόµατος και στις περιπτώσεις παχύσαρκων
ασθενών και µε τη χορήγηση ενός ευαισθητο-
ποιητού στην ινσουλίνη, όπως η µετφορµίνη.
Η ΑΠΩΛΕΙΑ ΒΑΡΟΥΣ
, µε αλλαγή του τρό-
που ζωής (υγιεινή διατροφή και άσκηση)
αποτελεί πρωτεύοντα στόχο στις παχύσαρ-
κες γυναίκες µε ΣΠΩ και ιδιαίτερα εκείνες
µε συγγενείς που πάσχουν από ΣΔ 2. Έτσι,
επιτυγχάνεται αφενός η µείωση της υπεραν-
δρογοναιµίας και αφετέρου η καταπολέµηση
της ινσουλινοαντίστασης και της υπερινσου-
λιναιµίας, της µεταβολικής εκείνης διαταρα-
χής που σχετίζεται µε τις µακροπρόθεσµες
επιπλοκές του συνδρόµου, δηλαδή τον ΣΔ 2
και πιθανά την καρδιαγγειακή νόσο.
ΟΙ ΧΕΙΡΟΥΡΓΙΚΕΣ ΜΕΘΟΔΟΙ
χρησιµο-
ποιούνται σπάνια, όταν γίνεται προσπάθεια
για την επίτευξη εγκυµοσύνης, και εφόσον
έχουν εξαντληθεί οι προσπάθειες µε φαρµα-
κευτική αγωγή ή υπάρχουν αντενδείξεις για
τη χορήγησή της.
Σύνδροµο Πολυκυστικών Ωοθηκών
ΑΝ ΡΟΜΑΧΗ ΒΡΥ ΝΙ ΟΥ ΜΠΟΜΠΟΤΑ
ΙΕΥΘΥΝΤΡΙΑ ΕΝ ΟΚΡΙΝΟΛΟΓΙΚΟΥ
ΚΟΡΓΙΑΛΕΝΕΙΟ ΜΠΕΝΑΚΕΙΟ
27
ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΣ
Το ΣΠΩ περιλαµβάνει
διαταραχές
του εµµηνορρυσιακού
κύκλου και χρόνια
ανωοθυλακιορρηξία
σε συνδυασµό
µε υπερβολική
παραγωγή ανδρογόνων