Basic HTML Version
04
ψυχολογία
Ι Ο Υ Λ Ι Ο Σ 2 0 1 7 |
I A S I S
Π
ριν από ένα χρόνο, είχα γράψει ένα
άρθρο - παρέμβαση, με αφορμή τη
νοσηλεία της Νανάς Καραγιάννη
στην εντατική. Τότε είχα αναφερ-
θεί στον «λήθαργο», δηλαδή την
άγνοια της ελληνικής κοινωνίας γύρω από τις διατροφι-
κές διαταραχές. Σε συνέχεια εκείνου του άρθρου και με
αφορμή την τραγική αλλά αναμενόμενη κατάληξη της
Νανάς Καραγιάννη, αισθάνομαι την ανάγκη να πάρω μια
ξεκάθαρη επιστημονική θέση απέναντι σ’ αυτό που συνέ-
βη αλλά και στα διάφορα σχόλια που καταγράφονται στα
social media και γενικότερα στα media.
Πρώτα απ' όλα, η διατροφική διαταραχή είναι η πιο θα-
νατηφόρα ψυχική νόσος, με τα θύματά της να ξεπερνούν
ακόμη και αυτά από τις ναρκωτικές ουσίες και το αλκοόλ.
Δεν είναι επιλογή να νοσήσεις από διατροφική διαταραχή.
Κανένας ασθενής δεν επιλέγει να ζήσει στην κόλαση. Στις
χρόνιες περιπτώσεις, όπως της Νανάς, ο υποσιτισμός επη-
ρεάζει καταλυτικά τις εγκεφαλικές διεργασίες. Αυτό έχει
ως αποτέλεσμα πολλές συμπεριφορές που σχετίζονται
με τις σκέψεις και την κοινωνική ζωή να πλήττονται ανε-
πανόρθωτα. Κατά συνέπεια, αποδυναμώνεται συνεχώς η
οποιαδήποτε προσπάθεια ανάρρωσης.
Περί τίνος πρόκειται
Η νευρική ανορεξία είναι μια ψυχική νόσος αλλά με σο-
βαρό βιολογικό υπόβαθρο, το οποίο εμποδίζει την άμεση
ανάρρωση. Οπότε, σχόλια όπως: «δεν ήθελε, δεν έβλεπε
κ.λπ.», δεν ευσταθούν. Η απάντηση είναι ότι ο εγκέφαλος
δεν επιτρέπει την οποιαδήποτε ομαλή επεξεργασία αλλά
και ορμονική ισορροπία. Άλλωστε, βασικό χαρακτηριστι-
κό της νόσου είναι η αποφυγή, οπότε μοιραία οι ασθενείς
λένε συνεχώς ψέματα σε ό,τι αφορά στην κατανάλωση
τροφής. Ιδιαίτερα στις περιπτώσεις με τόσο χαμηλό βά-
ρος, είναι παράλογο να απαιτείς από τον ασθενή να έχει
μια ειλικρινή σχέση με τους άλλους. Γιατί απλά η ανορε-
ξία αλλά και η βουλιμία τον απομονώνουν κυριολεκτικά
από τον περίγυρό του.
Τι νιώθει ο ασθενής
Έρευνες αποδεικνύουν ότι οι ασθενείς με ανορεξία είναι
ευάλωτοι στα σχόλια, βιώνουν έντονη απόρριψη και βλέ-
πουν παντού απειλές. Αυτό συμβαίνει επειδή ο εγκέφαλος
«πεινάει» αλλά τελικά είναι αυτός ο ίδιος ο συρρικνωμέ-
νος εγκέφαλος που αυτο-εμποδίζεται στο να τραφεί. Με
απλά λόγια, η Νανά και άλλες ασθενείς όπως η Νανά, όσο
και να ήθελαν να κάνουν μια προσπάθεια, ο εγκέφαλός
τους δυστυχώς δεν βοηθά προς τη συγκεκριμένη κατεύ-
θυνση. Υπάρχει έλλειψη εξειδικευμένων μονάδων αλ-
λά και ανεπαρκής εκπαίδευση Ειδικών στη θεραπεία που
εστιάζει στην επανεκπαίδευση του εγκεφάλου γύρω από
την τροφή. Η απλή ψυχοθεραπεία δεν βοηθά την επανεκ-
κίνηση του εγκεφάλου. Λειτουργεί ως ασπιρίνη σε έναν
καρκίνο που χρειάζεται ισχυρή δόση χημειοθεραπείας. Δυ-
στυχώς, στην Ελλάδα θεωρούμε ακόμη ότι η ανορεξία εί-
ναι μια ψυχολογικής φύσεως νόσος.
Όταν ασθενείς σαν την Νανά δεν παίρνουν την απαραίτη-
τη δομική θεραπεία, είναι αδύνατον να βγουν από τη νόσο.
Γιατί; Επειδή απλά δεν μπορούν. Οπότε σχόλια όπως: «κα-
λά τα ήθελε και τα έπαθε γιατί την έλεγαν χοντρή» αποτε-
λούν επιεικώς απλουστευτική, επιφανειακή εξήγηση για
μια νόσο τόσο πολύπλοκη και πολυπαραγοντική.
Η Νανά ηττήθηκε από την ανορεξία, όπως πολλές ασθε-
νείς στην Ελλάδα. Στην Αυστραλία 5 άνθρωποι πεθαίνουν
ημερησίως από τη νόσο. Στην Ελλάδα δεν ξέρουμε, σχε-
δόν, τίποτα για την ανορεξία. ΗΝανά, μέσα από τον θάνατό
της, μας αφήνει μια παρακαταθήκη, την οποία καλούμα-
στε να αξιοποιήσουμε ως κράτος, ως ειδικοί, ως κοινω-
νία, για να αντιμετωπίσουμε επιτέλους κατάματα τη νόσο,
προτού αποβεί μοιραία για χιλιάδες ασθενείς στην Ελλάδα.
Μην υποτιμάτε τη νόσο. Μετά τα τρία χρόνια ο εγκέφαλος
«κλειδώνει» και η ανάρρωση γίνεται ακόμα πιο δύσκολη.
ανορεξία
Όταν η
κερδίζει τον πόλεμο
τότε
όλοι εμείς
έχουμε
ηττηθεί…
Η
νευρική ανορεξία
είναι μια
βαριά ψυχική νόσος
με πολύ σοβαρό
βιολογικό υπόβαθρο
Μαρία Τσιάκα
Διευθύντρια Ελληνικού Κέντρου
Διατροφικών Διαταραχών