10
Γαστρεντερολόγοι
Κολονοσκόπηση, πότε και γιατί;
Ενδοσκόπηση κατωτέρου πεπτικού ή αλλιώς κολονοσκόπηση ονομάζεται ο έλεγ-
χος του παχέος εντέρου και του τελικού τμήματος του λεπτού εντέρου με εύκαμπτο
ενδοσκόπιο. Η εξέταση γίνεται μετά από κατάλληλη προετοιμασία με καθαρτικά και
στον ασθενή χορηγείται μέθη ώστε τυχόν αλγεινά ερεθίσματα, κατά τη δίοδο του ενδο-
σκοπίου και την εμφύσηση αέρα στο έντερο, να μη γίνονται αντιληπτά σε όλη τους την
ένταση. Με τα σύγχρονα εύκαμπτα, λεπτά ενδοσκόπια και με την κατάλληλη καταστολή,
η κολονοσκόπηση είναι σε γενικές γραμμές μια καλά ανεκτή εξέταση από τους περισ-
σότερους ασθενείς.
Οι ενδείξεις για τη διενέργεια της εξέτασης είναι πολλές και ποικίλλουν ανάλογα με
την περίπτωση. Οι κυριότερες εξ αυτών είναι:
• H διερεύνηση αναιμίας με χαρακτήρες έλλειψης σιδήρου απ’ τον οργανισμό
• H μακροσκοπικά ορατή απώλεια αίματος από το ορθό. Αυτή μπορεί να εκδηλω-
θεί είτε με προσμίξεις αίματος στα κόπρανα, είτε με τη μορφή της εντερορραγίας, με
κενώσεις που μπορεί να είναι από βυσσινόχροες έως και ζωηρού ερυθρού χρώματος
• Αλλαγές στις συνήθειες του εντέρου, κοιλιακό άλγος ή απώλεια βάρους
• Παρακολούθηση ενός προηγούμενου ευρήματος όπως πολύποδες ή καρκίνος του
παχέος εντέρου
• Διάγνωση και παρακολούθηση φλεγμονωδών νόσων του εντέρου όπως νόσο
Crohn και ελκώδης κολίτιδα
• Διερεύνηση ευρημάτων αξονικής ή μαγνητικής τομογραφίας
• Διερεύνηση πρωτοπαθούς εστίας σε ασθενείς με μεταστατική νόσο με άγνωστη
την αρχική εντόπιση
Τέλος, αυτό για το οποίο γίνεται πολύς λόγος τα τελευταία χρόνια, είναι η κολο-
νοσκόπηση στα πλαίσια προληπτικού ελέγχου για καρκίνο παχέος εντέρου. Η προ-
ληπτική κολονοσκόπηση σε ασθενείς μέσου κινδύνου, δηλαδή σε αυτούς χωρίς οι-
κογενειακό ιστορικό κακοήθειας παχέος εντέρου, θα πρέπει να γίνεται στην ηλικία
των 50 ετών.
Σε ανθρώπους με συγγενή πρώτου βαθμού με καρκίνο παχέος εντέρου ή πολύ-
ποδα που διαγνώστηκαν πριν την ηλικία των 60 ετών, ο πρώτος έλεγχος με κολο-
νοσκόπηση θα πρέπει να γίνεται μια δεκαετία πριν την ηλικία που ο συγγενής τους
εμφάνισε το πρόβλημα. Γι’ αυτούς με συγγενείς με πολύποδα ή κακοήθεια σε ηλικία
άνω των 60 ετών ο πρώτος έλεγχος γίνεται και πάλι στα 50 έτη. Αυτό ισχύει κυρίως
γιατί, όπως έχει φανεί, ο καρκίνος του παχέος εντέρου συχνά αναπτύσσεται σε έδα-
φος προϋπάρχοντος πολύποδα, και η έγκαιρη ανεύρεση και αφαίρεση του τελευταίου
προλαμβάνει την ανάπτυξη κακοήθειας στην περιοχή. Οι πολύποδες που εντοπίζο-
νται στην κολονοσκόπηση αφαιρούνται με ειδική τεχνική και ακολουθεί η ιστολογική
τους εξέταση.
Υπάρχει, επίσης, μια ομάδα ασθενών που θεωρούνται ιδιαίτερα υψηλού κινδύνου
για εμφάνιση κακοήθειας παχέος εντέρου, κυρίως λόγω κληρονομικότητας. Έτσι,
ασθενείς με πολυάριθμους μικρούς πολύποδες σε όλο το μήκος του παχέος εντέρου
τους, πάσχουν από το λεγόμενο σύνδρομο οικογενούς πολυποδίασης, το οποίο χρήζει
έγκαιρης διάγνωσης και αντιμετώπισης αφού αυτοί οι ασθενείς χωρίς θεραπεία θα εμ-
φανίσουν μετά βεβαιότητος σε νεαρή ηλικία καρκίνο παχέος εντέρου. Ομοίως υψηλού
κινδύνου ασθενείς για κακοήθεια παχέος εντέρου είναι αυτοί με κληρονομικότητα για
σύνδρομο Gardner, Turcot, Peutz-Jeghers κ.ά.
Σε κάθε περίπτωση ο ειδικός γαστρεντερολόγος είναι αυτός που θα καθορίσει τον
ενδεδειγμένο χρόνο διενέργειας της πρώτης κολονοσκόπησης, αλλά και του follow up
στον εκάστοτε ασθενή.
Κομνηνού Ελένη
,
Γαστρεντερολόγος - Ηπατολόγος