Basic HTML Version
Ποια η αντιμετώπιση όταν συνυπάρχουν;
10
υγεία
Ν ο ε μ β ρ ι ο σ 2 0 1 7 |
I A S I S
Διαβήτης τύπου 2
& Οστεοπόρωση
O
Σακχαρώδης Διαβήτης τύπου 2 και η
Οστεοπόρωση συχνά συνυπάρχουν
με την πάροδο της ηλικίας. Ακόμα
σημαντικότερο, ο καταγματικός κίν-
δυνος είναι αυξημένος σε άτομα με
Σακχαρώδη Διαβήτη. Σε μια μετα-ανάλυση μελε-
τών, ο σχετικός κίνδυνος κατάγματος ισχίου βρέ-
θηκε 2,8 φορές πολλαπλάσιος σε αυτούς τους
άνδρες και 2,1 φορές πολλαπλάσιος σε αυτές τις
γυναίκες. Η μέτρηση της οστικής πυκνότητας είναι
το χρησιμότερο εργαλείο για την εκτίμηση του κιν-
δύνου κατάγματος στον γενικό πληθυσμό.
Στους ασθενείς με Σακχαρώδη Διαβήτη τύπου 2,
όμως, φαίνεται ότι δεν είναι απολύτως αξιόπι-
στη, μιας κι έχει βρεθεί μειωμένη, φυσιολογική,
ακόμα και αυξημένη σε διαφορετικές μελέτες, σε
σύγκριση με άτομα χωρίς Διαβήτη. Η παρατήρη-
ση αυτή θέτει το ζήτημα της μειωμένης ποιότητας
των οστών, λόγωδιαταραγμένης μικροαρχιτεκτο-
νικής τους, που δεν αντικατοπτρίζεται πάντα στη
μέτρηση της οστική πυκνότητας. Αυτό αποδίδεται
κυρίως σε συσσώρευση προϊόντων προχωρημέ-
νης γλυκοζυλίωσης (AGEs) ως αποτέλεσμα της
υπεργλυκαιμίας. Άλλοι παράγοντες που συμβάλ-
λουν αρνητικά είναι η παρουσία νεφρικής νόσου,
η ανεπάρκεια βιταμίνης D, πιθανός συνυπάρχων
υπογοναδισμός και η συστηματική χαμηλού βαθ-
μού φλεγμονή, που αθροιστικά μειώνουν την ποι-
ότητα και αντοχή των οστών.
Οι επιπλοκές οδηγούν σε ατυχήματα
Επιπλοκές του Σακχαρώδη Διαβήτη, όπως αμ-
φιβληστροειδοπάθεια και απώλεια της όρασης
καθώς και περιφερική νευροπάθεια, αυξάνουν επί-
σης τον κίνδυνο πτώσεων και συνεπώς την πιθα-
νότητα καταγμάτων.
H υγιεινοδιαιτητική αγωγή με αλλαγή στις διατρο-
φικές συνήθειες και η ένταξη της άσκησης στην
καθημερινή ζωή αποτελούν τον ακρογωνιαίο λίθο
στη διαχείριση των ασθενών με Σακχαρώδη Δια-
βήτη τύπου 2. Συχνά, όμως, είναι απαραίτητη και
η φαρμακευτική αγωγή.
Πολλοί φαρμακευτικοί παράγοντες είναι διαθέσι-
μοι, με διαφορετικές επιδράσεις ο καθένας στον
μεταβολισμό των οστών και στον κίνδυνο καταγ-
μάτων. Η μετφορμίνη, οι σουλφονυλουρίες, οι θει-
αζολινενδιόνες, οι DPP4i, οι GLP1-RA, οι SGLT2i
και η ινσουλίνη αποτελούν τα πιο συχνά χρησιμο-
ποιούμενα φάρμακα. Πειραματικές μελέτες αλλά
και δεδομένα από μελέτες παρατήρησης υποδει-
κνύουν έναν προστατευτικό ρόλο της μετφορμίνης
στην υγεία των οστών. Η πλειονότητα των μελε-
τών καταδεικύουν ευεργετική ή τουλάχιστον ου-
δέτερη επίδραση στον μεταβολισμό των οστών και
στον κίνδυνο κατάγματος και για τις σουλφονυ-
λουρίες. Ωστόσο, πρέπει να ληφθεί υπόψη ο υψη-
λός κίνδυνος υπογλυκαιμικών επεισοδίων που
μπορεί να αυξήσει τη συχνότητα των πτώσεων και
συνεπώς των καταγμάτων σε αυτούς τους ασθε-
νείς, ειδικά στους ηλικιωμένους.
Μέσα σε λίγα χρόνια, από την έναρξη της κυκλο-
φορίας και χρήσης των θειαζολινεδιονών για τη
θεραπεία Σακχαρώδη Διαβήτη τύπου 2, προέκυ-
ψαν ενδείξεις για την αρνητική τους επίδραση στην
οστική πυκνότητα και αυξημένο κίνδυνο καταγμά-
των. Αυτή η αρνητική επίδραση επιβεβαιώθηκε αρ-
γότερα σε τυχαιοποιημένες κλινικές δοκιμές και
μετα-αναλύσεις μελετών. Σχετικά με τους DPP4i,
υπάρχουν περισσότερες ενδείξεις για ουδέτερη ή/
και πιθανή ευνοϊκή επίδραση στην οστική υγεία.
Τα αποτελέσματα των επιδράσεων των GLP1-RA
στον οστικό μεταβολισμό φαίνονται θετικά και
υποσχόμενα, αλλά πρέπει να ερμηνεύονται με προ-
σοχή και έχοντας υπόψη ότι οι δοκιμές που τα κα-
τέδειξαν δεν σχεδιάστηκαν για τη μελέτη αυτών
των παραμέτρων. Η κατηγορία των SGLT2i διαθέ-
τει μεγάλη ποικιλία φαρμάκων.
Φαρμακευτική αντιμετώπιση για τα οστά
Όσον αφορά την υγεία των οστών, έχει αποδει-
χθεί ότι η καναγλιφλοζίνη έχει αρνητικές επιπτώ-
σεις τόσο στην πυκνότητα των οστών όσο και στον
καταγματικό κίνδυνο, κυρίως του ισχίου. Η εμπα-
γλιφλοζίνη και η δαπαγλιφλοζίνη δεν έχουν δεί-
ξει σημαντικές αλλαγές στην οστική πυκνότητα,
στους οστικούς δείκτες ή στον καταγματικό κίνδυ-
νο, ωστόσο, οι ανησυχίες που προκύπτουν από τις
μελέτες με την καναγλιφλοζίνη επηρεάζουν ανα-
πόφευκτα ολόκληρη την τάξη αυτών των αντιδι-
αβητικών φαρμάκων.
Έχει δειχθεί ότι ασθενείς που υποβάλλονται σε
θεραπεία με ινσουλίνη παρουσιάζουν γενικά αυ-
ξημένη συχνότητα καταγμάτων. Η χρονιότητα της
νόσου, η πιο συχνή παρουσία επιπλοκών, ο αυξη-
μένος κίνδυνος πτώσης, τόσο λόγω των παρα-
πάνω αλλά και των υπογλυκαιμικών επεισοδίων
που οφείλονται στη θεραπεία με ινσουλίνη, μπο-
ρεί να συμβάλουν στην αύξηση του καταγματικού
κινδύνου και να μην είναι τελικά η ίδια η ινσουλί-
νη που επηρεάζει την ποιότητα των οστών.
Αντιμετώπιση
Διατήρηση φυσιολογικού σωματικού βάρους, με-
σογειακή διατροφή πλούσια σε ακόρεστα, ωμέ-
γα-3 λιπαρά οξέα και ξηρούς καρπούς, επαρκής
πρόσληψη ασβεστίου και βιταμίνης D με προσε-
κτική κατανάλωση λιπαρών γαλακτοκομικών
προϊόντων, περιορισμένη πρόσληψη αλκοόλ και
αλατιού, είναι παρεμβάσεις που προάγουν ταυτό-
χρονα τη σωστή γλυκαιμική ρύθμιση και την οστι-
κή υγεία.
Έντονο περπάτημα, τουλάχιστον 150 λεπτά την
εβδομάδα, θα μπορούσε να συνδυάσει ιδανικά τον
αερόβιο τύπο άσκησης μέτριας έντασης που ενδεί-
κνυται για τον Σακχαρώδη Διαβήτη και την άσκηση
που ενδείκνυται για την πρόληψη και αντιμετώπι-
ση της Οστεοπόρωσης.
Η διακοπή του καπνίσματος είναι ιδιαιτέρως ση-
μαντική και για τις δύο καταστάσεις και πρέπει
να τονίζεται. Η μετφορμίνη, οι σουλφονυλουρίες,
οι DPP4i και οι GLP1-RA πρέπει να προτιμώνται
στους ασθενείς με Σακχαρώδη Διαβήτη τύπου 2
που έχουν και Οστεοπόρωση. Οι θειαζολινεδιό-
νες και η καναγλιφλοζίνη θα πρέπει να αποφεύ-
γονται, ενώ οι υπόλοιποι SGLT2i είναι λιγότερο
αξιόπιστες επιλογές για τα άτομα αυτά. Η ινσου-
λίνη θα πρέπει να χρησιμοποιείται με προσοχή,
για να αποφευχθεί η υπογλυκαιμία. Οι αυστηροί
στόχοι γλυκαιμικής ρύθμισης πρέπει να αποφεύ-
γονται κατά περίπτωση για το φόβο της υπογλυ-
καιμίας, των πτώσεων και των επακόλουθων
καταγμάτων.