Basic HTML Version
06
παιδί
Ν ο ε μ β ρ ι ο σ 2 0 1 7 |
I A S I S
Ο
ι μαθησιακές δυσκολίες γίνονται
έκδηλες, κατά κύριο λόγο, στην
ανάγνωση, τη γραφή και τα μα-
θηματικά. Ωστόσο, αποτελούν ένα
σύνθετο πρόβλημα, οι επιπτώσεις
του οποίου επηρεάζουν κι άλλες πτυχές της κα-
θημερινότητας του παιδιού, εκτός από εκείνη του
σχολείου.
Πότε εμφανίζονται οι πρώτες ενδείξεις
Σύμφωνα με την επιδημιολογία, στην πλειονότη-
τα των περιπτώσεων, οι γονείς αντιλαμβάνονται
ότι υπάρχει δυσκολία στις πρώτες τάξεις του Δη-
μοτικού, όπου εκεί ουσιαστικά το παιδί αρχίζει να
διαβάζει και να γράφει και συνειδητοποιούν ότι
υπολείπεται ή τουλάχιστον δεν κατακτά γνώσεις
στον ίδιο ρυθμό με εκείνο των συνομήλικών του.
Εντούτοις, φαίνεται πως παιδιά που εκδήλω-
σαν μαθησιακές δυσκολίες, κατά τη διάρκεια της
φοίτησής τους στο Δημοτικό σχολείο, εμφάνι-
σαν, στην πλειονότητά τους, κάποιες πρώιμες
ενδείξεις κατά τη νηπιακή ηλικία, που αφορού-
σαν κυρίως στη δυσανάλογη -σε σχέση με τα συ-
νομήλικα τους παιδιά- δυσκολία στην κατάκτηση,
την ανάκληση και τη διαχείριση γνώσεων, χρήσι-
μων κυρίως για την εκτέλεση καθημερινών δρα-
στηριοτήτων.
Δυσκολία στην άρθρωση
Πιο συγκεκριμένα, όσον αφορά στο κομμά-
τι του λόγου και της προφορικής επικοινωνίας,
δυσκολίες στην άρθρωση στη νηπιακή ηλικία
φαίνεται να συσχετίζονται με τη μετέπειτα εμ-
φάνιση μαθησιακών δυσκολιών. Παιδιά που
δεν έχουν κατακτήσει τη φωνολογική επίγνω-
ση, δηλαδή την αναγνώριση, τη διάκριση και
την άρθρωση των βασικών ήχων της γλώσ-
σας, είναι αναμενόμενο να εκδηλώνουν δυ-
σκολίες στην εκμάθηση της ανάγνωσης και της
γραφής. Επίσης, παιδιά που δεν είναι σε θέση να
αναγνωρίσουν πολλά από τα γράμματα της αλ-
φαβήτου στο Νηπιαγωγείο, εμπίπτουν στην κα-
τηγορία των παιδιών με μαθησιακές δυσκολίες.
Άλλες ενδείξεις, σχετικές με τον γλωσσικό το-
μέα, αφορούν στην κατάκτηση λεξιλογίου. Το παι-
δί, στα πρώτα χρόνια της ζωής του, αρχίζει να
χρησιμοποιεί λέξεις που συνδέονται με αντικεί-
μενα και ενέργειες και, καθώς το λεξιλόγιό του
διευρύνεται, είναι ικανό να σχηματίζει προφορικά
-γραμματικά και συντακτικά- δομημένες προτά-
σεις που εξυπηρετούν τις βασικές και επικοινω-
νιακές ανάγκες της καθημερινότητάς του.
Δυσκολία στην εκμάθηση νέων λέξεων
Σοβαρή ένδειξη αποτελεί η περίπτωση, όπου το
παιδί δυσκολεύεται στην κατανόηση λέξεων που
ακούει συχνά, δεν είναι σε θέση να κατονομάσει
αντικείμενα που χρησιμοποιεί και συναντά καθη-
μερινά, δυσκολεύεται στην εκμάθηση νέων λέξε-
ων και οι προτάσεις του είτε είναι τηλεγραφικές
(π.χ. δύο λέξεων) και μη ολοκληρωμένες είτε δεν
αποδίδουν νόημα ώστε να εξυπηρετούν το στόχο
της επικοινωνίας του παιδιού. Τέλος, σε ορισμέ-
να παιδιά συναντάται ο μη επαρκής αφηγηματι-
κός λόγος και κυρίως, η δυσκολία να διηγηθούν
μια ιστορία ή ένα γεγονός μεταδίδοντας επαρκείς
Οι μαθησιακές δυσκολίες είναι αποτέλεσμα νευρολογικών
διαφοροποιήσεων στη δομή και τη λειτουργία του εγκεφάλου και
επηρεάζουν την ικανότητα του παιδιού να λαμβάνει, να αποθηκεύει,
να επεξεργάζεται, να ανακαλεί Ή να επικοινωνεί πληροφορίες
πληροφορίες στον συνομιλητή τους και με δομη-
μένο -με χρονική αλληλουχία- τρόπο.
Έλλειμμα σε γνώσεις και δεξιότητες
Διαφορετικής προέλευσης ενδείξεις, αφορούν
στο γνωστικό κομμάτι, στο οποίο ένα νήπιο, μέ-
σα από την αλληλεπίδρασή του, καθημερινά με
πρόσωπα, αντικείμενα και καταστάσεις, θα πρέ-
πει να έχει κατακτήσει κάποιες βασικές γνώσεις
και δεξιότητες.
Μέχρι το πέρας της φοίτησής του στο Νηπιαγω-
γείο, τυπικά, το παιδί αναγνωρίζει ήδη όλα τα βα-
σικά χρώματα και σχήματα. Επίσης, είναι σε θέση
να συγκρίνει μεταξύ τους αντικείμενα ως προς
το μέγεθος και το χρώμα, να τα ταξινομεί ανά-
λογα με τη λειτουργία τους και να τα κατηγοριο-
ποιεί ως προς το είδος στο οποίο ανήκουν. Για
παράδειγμα, ένα παιδί, ηλικίας 5 ετών, γνω-
ρίζει πως ο ελέφαντας και η γάτα είναι ζώα
και πως ο ελέφαντας είναι μεγαλύτερος
σε μέγεθος από τη γάτα. Επιπλέον, ανα-
γνωρίζει πως το πορτοκάλι και η μπανά-
να είναι φρούτα, ενώ το καρότο και η
ντομάτα είναι λαχανικά, αλλά και
πως το αυτοκίνητο είναι όχημα
που ο άνθρωπος το χρησιμοποιεί
για να πάει από ένα μέρος σε κά-
ποιο άλλο.
Από τη άλλη, δεδομένου ότι το
παιδί έχει ήδη εξασκηθεί μέσα από
τις δραστηριότητες του προγράμ-
ματος του Νηπιαγωγείου, η χρή-
ση του μολυβιού και του ψαλιδιού
θα πρέπει να είναι αρκετά καλή, να
μη χαρακτηρίζεται από ανωριμότη-
τα και η λαβή να προσεγγίζει αρκετά
εκείνη του ενήλικα.
Τέτοιου είδους γνωστικά ελλείμματα
Πρώιμες Ενδείξεις
& η Εκδήλωσή τους
Μαθησιακές
Δυσκολίες